 |
Η βότκα είναι από τα πιο αγαπημένα και διαδεδομένα αλκοολούχα ποτά στον κόσμο. Ένας από τους λόγους είναι η σχετικά απλή παρασκευή του η οποία εύκολα μπορεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του εκάστοτε παραγωγού. Βασικό συστατικό της βότκας μπορεί να είναι σχεδόν οποιαδήποτε φυτική ύλη, από στάρι και πατάτες μέχρι παντζάρια και σίκαλη. Η πιο φθηνή λύση για μαζική παραγωγή είναι η μελάσα, ένα παχύρρευστο σιρόπι από τη παραγωγή ζάχαρης. Πρώτα γίνεται ζύμωση της πρώτης ύλης και στη συνέχεια γίνεται απόσταξη των απλών σακχάρων από αυτό.
Η καταγωγή της βότκας παραμένει ένα άλυτο μυστήριο, αφού κάθε χώρα της Βορείου Ευρώπης έχει την δική της παράδοση και συνταγή, με τα δικά της υλικά και μεθόδους: στην Ρωσία οι παραγωγοί προτιμούν τη σίκαλη, στη Σουηδία και τις χώρες της Βαλτικής το σιτάρι και στην Πολωνία χρησιμοποιούν τις πατάτες. Στην Αμερική δεν έχουν κανένα τέτοιο πρόβλημα και χρησιμοποιούν… τα πάντα.
Απόσταξη
Η επιλογή καζανιού παίζει σημαντικότατο ρόλο στο χαρακτήρα της βότκας. Όλες οι βότκες συνήθως βγαίνουν χωρίς χρώμα, αλλά αν χρησιμοποιήσουμε τα δοχεία από την παραγωγή κονιάκ ή σκοτσέζικου ουίσκι, η βότκα θα «κληρονομήσει» κάποια από τα αρώματα και τις γεύσεις της φυτικής ύλης από την οποία δημιουργήθηκε. Αυτή η δεύτερη μέθοδος θεωρείται «μη αποδοτική» και το πρώτο απόσταγμα ξαναπερνάει από το στάδιο της απόσταξης για να ισχυροποιηθεί.
 |
Οι πιο αγνές βότκες συνήθως έχουν και έναν ουδέτερο χαρακτήρα. Εκτός από κάποιες παραλλαγές της συνταγής, το ποτό αυτό δεν αποθηκεύεται σε ξύλινα βαρέλια για να ωριμάσει, μπορεί όμως να εμπλουτιστεί με χρώματα και αρώματα φρούτων και βοτάνων.
Κατηγοριοποίηση
Δεν υπάρχουν «αντικειμενικές» κατηγορίες βότκας. Στην Πολωνία για παράδειγμα, βαθμολογούν το ποτό ανάλογα με την καθαρότητα τους σε «απλή» βότκα, «ανώτερη» και «ανώτατη». Στη Ρωσία ο διαχωρισμός γίνεται ανάμεσα στις «σπέσιαλ», δηλαδή αυτές που είναι για εξαγωγή και στις «δυνατές», δηλαδή αυτές που έχουν περιεκτικότητα σε αλκοόλ άνω του 56%.
Αντίθετα, λόγω της νομοθεσίας, στις ΗΠΑ δεν υπάρχει μεγάλη ποικιλία αφού οι βότκες τοπικής παραγωγής οφείλουν να είναι «ουδέτερα ποτά, προϊόν απόσταξης ή επεξεργασίας με κάρβουνο ή άλλα υλικά, ώστε να μην έχουν ιδιαίτερο χαρακτήρα, άρωμα, γεύση ή χρώμα». Για αυτό τον λόγο πολλοί λάτρεις της βότκας θεωρούν ότι ο μόνος τρόπος να διαχωρίζουν τις βότκες είναι από την περιεκτικότητά τους σε αλκοόλ αλλά και την τιμή.
Τύποι βότκας
Επειδή η βότκα είναι ουδέτερο ποτό, εύκολα μπορεί να αναμιχθεί με άλλες γεύσεις ή να χρησιμοποιηθεί ως «ενισχυτικό» άλλων αλκοολούχων ποτών. Οι οινοπαραγωγοί του 19ου αιώνα της Ισπανίας είχαν σε ιδιαίτερη εκτίμηση το «ρώσικο ποτό» που εισήγαγαν για να ενισχύσουν το κρασί τους. Αυτή η πρακτική τείνει πάντως να εξαφανιστεί, αφού υπάρχει πιο φθηνό αλκοόλ για αυτόν τον σκοπό.
 |
Οι βότκες με γεύση αρχικά είχαν δημιουργηθεί για να καλύψουν την γεύση των πιο «πρωτόγονων» μορφών, αλλά αργότερα έγιναν το σήμα κατατεθέν των πιο επιδέξιων παραγωγών. Στην Ρωσία και την Πολωνία παραμένουν ιδιαίτερα δημοφιλείς. Μερικές από τις πιο συνηθισμένες μίξεις είναι οι εξής:
Kubanskaya: Με αποξηραμένο λεμόνι και ξύσμα από πορτοκάλι.
Limonnaya: Λεμόνι και ζάχαρη.
Okhotichya: Γνωστή ως «βότκα του κυνηγού», έχει τζίντζερ, γαρύφαλλο, φλούδα από λεμόνι, γλυκάνισο και άλλα βότανα και μπαχαρικά, τα οποία εν συνεχεία αναμειγνύονται με ζάχαρη και ένα λευκό κρασί.
Pertsovka: Πικάντικη, με ολόκληρους σπόρους πιπεριού και κόκκινη πιπεριά.
Starka: «Παλαιού τύπου» βότκα η οποία μπορεί να συνδυαστεί με τα πάντα από τα φύλλα δέντρου έως μπράντι, κρασί και αποξηραμένα φρούτα. Μερικές μάρκες ωριμάζουν σε δρύινα βαρέλια.
Zubrovka: Αλλιώς «zubrowka» (στα πολωνικά), η συγκεκριμένη βότκα έχει αρωματικά βότανα με τα οποία τρέφονται οι σπάνιοι (πλέον) βίσωνες της Βορείου Ευρώπης.
Εκτός από αυτές υπάρχουν πάρα πολλές άλλες γεύσεις, με το πορτοκάλι και το φραγκοστάφυλο να είναι ιδιαίτερα δημοφιλή αρώματα.
Τοπικές ιδιαιτερότητες
Η Ανατολική Ευρώπη είναι το «σπίτι» της βότκας, με κάθε χώρα να έχει την δική της παραγωγή και τοπικές παραλλαγές. Η Ρωσία, η Ουκρανία και η Λευκορωσία θεωρούνται ως οι μεγάλες δυνάμεις στην παραγωγή βότκας και εξάγουν μόνον τις πιο καθαρές, που είναι προϊόν απόσταξης από σίκαλη και σιτάρι.
 |
Η Πολωνία παράγει και εξάγει βότκες με πλούσια παράδοση και ιστορία. Η Φινλανδία και χώρες τις Βαλτικής όπως και η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία έχουν παράδοση στην παραγωγή βότκας από σιτηρά. Η Σουηδία τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει μια δική της, σοβαρή αγορά για τις απλές και εμπλουτισμένες βότκες, οι οποίες έχουν βάση τα σιτηρά, ενώ στη Δυτική Ευρώπη σχεδόν κάθε αποστακτήριο παράγει και τη δική του βότκα.
Στις ΗΠΑ και τον Καναδά προτιμούν τις βότκες χωρίς εμπλουτισμό και γεύσεις, ενώ στην Αυστραλία η μελάσα είναι η κύρια βάση της βότκας, αλλά λίγες εξάγονται. Η Ασία έχει αρκετούς τοπικούς παραγωγούς με τις πιο καλές βότκες να έχουν καταγωγή την Ιαπωνία.
Η ιστορία και σημασία της βότκας
Η ιστορία της βότκας σύμφωνα με τους μύθους ξεκινάει το 988 μ. Χ. όταν ο Πρίγκιπας του Κιέβου, της σημερινής Ουκρανίας, αποφάσισε ότι ήρθε ο καιρός να αφήσουν πίσω τους οι Ουκρανοί τις παγανιστικές πεποιθήσεις τους και να ασπαστούν τον μονοθεϊσμό που κυριαρχούσε στις πιο ανεπτυγμένες χώρες του νότου. Πρώτοι ήρθαν Εβραίοι ραβίνοι και αφού άκουσε τις απόψεις τους, τους απέπεμψε όταν παρατήρησε ότι οι ακόλουθοι του Ιουδαϊσμού δεν είχαν μεγάλη εξουσία. Ακολούθησαν μουσουλμάνοι μουλάδες, για τους οποίους ναι μεν είχε ενθουσιαστεί λόγω του πολιτισμού, την πολιτική και στρατιωτική δύναμη, αλλά όταν άκουσε ότι το Ισλάμ απαγορεύει το αλκοόλ απογοητεύτηκε και τους έδιωξε.
Τελικά εμφανίστηκαν χριστιανοί παπάδες οι οποίοι ενημέρωσαν τον Πρίγκηπα ότι όχι μόνο επιτρέπεται στους καλούς Χριστιανούς η κατανάλωση αλκοόλ, αλλά και ότι το κρασί ήταν απαραίτητο για τα μυστήρια όπως η κοινωνία. Αυτό αρκούσε για το άρχοντα του Κιέβου και διέταξε τους υπηκόους του να ασπαστούν τον Χριστιανισμό.
 |
Το θέμα της ανέκδοτης αυτής ιστορίας είναι πόσο οι Σλαβικοί λαοί του βορά και οι Σκανδιναβοί γείτονές τους παίρνουν στα σοβαρά την υπόθεση αλκοόλ. Οι δραματικές θερμοκρασίες του χειμώνα έκαναν την μεταφορά κρασιών και μπύρας προβληματική, αφού πάγωναν λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ. Μέχρι να αναπτυχθούν τα αποστακτήρια στην Ανατολική Ευρώπη τον 15ο αιώνα τα δυνατά ποτά φτιάχνονταν από την ζύμωση κρασιών ή μπύρας, τα οποία πάγωναν και στη συνέχεια αφαιρούσαν τον αλκοολούχο «χυλό» από το παγωμένο νερό.
Το πρώτο αποσταγμένο ποτό στην Ανατολική Ευρώπη είχε βάση την μπύρα ή το γλυκό κρασί και λεγόταν «peravara». Η λέξη «βότκα» προέρχεται από την ρώσικη λέξη «voda» που σημαίνει νερό. Η λέξη βότκα λοιπόν ήταν για να περιγράψει τα αποστάγματα σιτηρών που είχαν φαρμακευτική, κυρίως, χρήση. Σιγά-σιγά καθώς οι τεχνικές της βότκας αναπτύχθηκαν, ο όρος απέκτησε την πιο ευρεία έννοια που έχουμε σήμερα.
Άλλες πρακτικές χρήσεις
Εάν θέλετε να αφαιρέσετε γάζες ανώδυνα, μπορείτε να τις βρέξτε με βότκα ώστε να διαλυθούν οι κόλλες της.
Καθαρίστε τη μπανιέρα ή ντουζιέρα, ψεκάζοντας τις επιφάνειες με βότκα και αφήνοντας την να δράσει για 5 λεπτά. Το αλκοόλ αντιμετωπίζει ιδανικά την μούχλα.
Με τη βότκα μπορείτε να καθαρίσετε επίσης, τους φακούς των γυαλιών σας.
Παρατείνετε τη διάρκεια της λεπίδας στο ξυραφάκι σας! Απλά γεμίζετε ένα ποτηράκι με βότκα στο οποίο τοποθετείτε το ξυραφάκι σας μετά από κάθε ξύρισμα. Η βότκα όχι μόνο αποστειρώνει το ξυραφάκι, αλλά αποτρέπει και την σκουριά.
 |
Εάν βάλετε ένα σφηνάκι βότκα στο σαμπουάν σας, το αλκοόλ θα καθαρίσει καλύτερα το κεφάλι σας, αφαιρώντας παράλληλα τοξίνες και τονώνοντας την υγεία των μαλλιών σας.
Βότκα και υγεία
Η καθαρή και «αγνή» βότκα δεν περιέχει καθόλου βιταμίνες ή μεταλλικά στοιχεία. Επίσης δεν ενδεικνύεται για δίαιτα, αφού 100 γραμμάρια έχουν περίπου 230 θερμίδες. Αν και υπάρχουν κάποιες έρευνες ότι η μετριοπαθής κατανάλωση της βότκας βοηθάει στην αντιμετώπιση καρδιακών προβλημάτων και διάφορων καρκίνων, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία.
Ο σακχαρώδης διαβήτης και διάφορες καρδιοπάθειες συσχετίζονται με την φλεγμονή των αρτηριών, η οποία οδηγεί σε αύξηση χοληστερίνης και υψηλή πίεση. Η μετριοπαθής κατανάλωση της βότκας μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδη δράση ή ακόμα και να αυξήσει τα επίπεδα της «καλής χοληστερίνης». Νέες έρευνες στην Ολλανδία επικεντρώνονται στην ιδιότητα της βότκας με χυμό πορτοκάλι.
